Wyrwane serca, zjedzone nogi. Czy Aztekowie naprawdę byli sadystycznymi barbarzyńcami?
Rozebranego i związanego jeńca wrzucano do ogniska, gdzie przez chwilę piekł się żywcem. Następnie kapłani wyciągali jeszcze żywą ofiarę i nożem otwierali klatkę piersiową, by z jej piersi wyrwać wciąż bijące serce. Opis wyjątkowo sadystycznej egzekucji? Też. Ale przede wszystkim typowy obrzęd składania ofiary ku czci azteckiego boga ognia Xihuatecuhtli.Aztekowie nie mają zbyt dobrej prasy. Fakt – zbudowali rozciągające się od Zatoki Meksykańskiej po wybrzeże Pacyfiku imperium, którego kres położyło dopiero przybycie Hiszpanów. Zwykle podkreśla się jednak okrucieństwo ich rytuałów i ucisk podbitych narodów. Czy są to opinie przesadzone?Wszak ofiary z ludzi w takiej czy innej formie były charakterystyczne dla całej Mezoameryki, a ludy zamieszkujące imperium często korzystały z dobrodziejstw swoistego Pax Azteca. Trochę w myśl zasady – skoro was już podbiliśmy, to teraz damy wam spokój. Ale czasem kogoś jednak złożymy w ofierze… Przyjrzyjmy się zatem kilku formom oddawaniaczci azteckim bogom.
Serce ofiary mogło bić nawet do pięciu minut po tym jak wyrwano je z klatki piersiowej.
Dałeś się złapać? Masz problem!
Najczęściej składano w ofierze jeńców wojennych. Nieszczęśników prowadzono po schodach piramidy do znajdującej się na jej szczycie świątyni. Tam kładziono ich na ołtarzu. Czterech kapłanów trzymało ofiarę, a kolejny otwierał jej klatkę piersiową obsydianowym nożem i wyjmował serce, które mogło jeszcze bić nawet przez pięć minut.
Następnie ciało zrzucano po schodach piramidy. Niekiedy część ciał ofiar zjadano, a zaproszenie na tego rodzaju ucztę uchodziło za zaszczyt. Ocenia się, że w całym środkowym Meksyku składano w ofierze około 20 000 osób rocznie.
W ten sposób opisywał to jeden z konkwistadorów Bernal Diaz del Casstillo:
Uderzeniem krzemiennego noża otwierali pierś nieszczęsnego Indianina i pośpiesznie wyrywali bijące serce, które razem z krwią ofiarowywali bożkowi, w imię którego sprawowali tę ofiarę. Odcinali ramiona, uda i głowę, zjadając uda i ramiona na obrzędowych ucztach. Głowę zawieszali na belce, a ciało ofiary nie było zjadane, ale oddawano je na pastwę zwierzętom.
Zdaniem Azteków krew ich ofiar miała zapewnić pożywienia Słońcu, które jej potrzebowało, aby móc poruszać się po niebie.
Celem tego rodzaju rytuałów było zapewnienie pożywienia Słońcu, które potrzebowało ludzkiej krwi, by móc poruszać się po niebie. Taki aztecki sposób na walkę z Apokalipsą. Warto jednak zauważyć, że jeńcy przeznaczeni na ofiarę byli otaczani szacunkiem.
Aztecka religia przewidywała dla nich miejsce u boku Słońca (ale tylko przez cztery lata!), a następnie przemianę w motyla lub kolibra. Los schwytanych i złożonych w ofierze wrogów był więc taki sam jak wojowników poległych na polu bitwy.
Dali flet, cztery żony, ale potem zabili
Inną formą ofiary, nie tak masową, lecz działającą na wyobraźnię, była ta ku czci Tezcatlipoki – patrona wojny, niezgody, ale także władców. Najpierw spośród jeńców wybierano młodzieńca bez fizycznych skaz. Następnie kandydata ubierano w strój Tezcatlipoki. Przez rok był traktowany jak bóg. Chodził swobodnie po mieście w towarzystwie ośmiu paziów, grając na flecie.
Ilustracja z działa Diega Durana pt. „Histoire des Indiens. Sacrifice Humain” z 1579 r. przedstawiająca krwawą ceremonię. W tym przypadku ofiarę trzyma tylko trzech kapłanów, a czwarty wyrywa jej serce.
Na dwadzieścia dni przed złożeniem w ofierze młodzieniec otrzymywał cztery żony reprezentujące boginie, które odtąd towarzyszyły mu w wędrówce. W dzień święta Toxcal, w wybranym przez siebie momencie docierał do stóp świątyni.
Następnie dobrowolnie wchodził na szczyt, po drodze łamiąc flety. Tam czekali na niego kapłani, którzy składali go w ofierze w opisany już wcześniej sposób. W dowód wyjątkowego szacunku jego ciało nie było zrzucane ze schodów, ale znoszone przez kapłanów.
Wojownik-ofiara gotowy do walki. Tak przynajmniej przedstawiał go XVI-wieczny „Codex Magliabechiano”.
Nietypowy nawóz dla kukurydzy
Xipe Totec był azteckim bogiem wegetacji i dojrzewającej kukurydzy, ta zaś stanowiła podstawę jadłospisu wszystkich mieszkańców Mezoameryki. Nic dziwnego zatem, że rytuał ku czci tego bóstwa cechował się wyjątkowym poziomem skomplikowania.
Najpierw jeńca, który odznaczył się walecznością na polu bitwy, przywiązywano do okrągłego kamienia nazywanego temalacatl. Jako uzbrojenie otrzymywał maczugę, która zamiast śmiercionośnych ostrzy z obsydianu miała przyczepione pióra.
Jego przeciwnikami byli azteccy wojownicy w pełnym uzbrojeniu. Jeżeli jeńcowi jakimś cudem udało się pokonać kolejno czterech z nich, piąty był leworęczny, przez co ulegali mu nawet najdzielniejsi.
Pokonanego wojownika przekazywano kapłanom, którzy wyrywali mu serce i zdzierali skórę. Ciało ofiary częściowo zjadano, a skórę przez dwadzieścia dni nosili wybrani mężczyźni. Spacerowali oni po mieście, żebrząc, a następnie przekazując dary ubogim. Po upływie owych dwudziestu dni skórę zakopywano, co miało zapewnić bujny wzrost kukurydzy.
Zdaniem Azteków ofiary z ludzi były konieczne. Tylko dzięki nim można było ocalić świat od całkowitej zagłady. Miały one również zapewnić przychylność bogów odpowiedzialnych za codzienną egzystencję.
Chcieli dobrze…
Rytuały Azteków mogą się wydawać barbarzyńskie. Ofiarom z pewnością nie było do śmiechu. Trzeba jednak zauważyć, że nie byli oni ani pierwszym, ani jedynym ludem, który składał w Mezoameryce ofiary z ludzi. Jak wspomnieliśmy na początku, lubowały się w tych praktykach wszystkie tamtejsze społeczności. W ten czy inny sposób. W mniejszej lub większej skali.
Warto pamiętać o jednym szczególe – Aztekowie czynili to w celu ratowania świata przed zagładą lub zapewnienia sobie podstaw egzystencji. Natomiast podziwiani (słusznie, choć z innych względów!) Rzymianie organizowali okrutne igrzyska głównie ku uciesze gawiedzi.
Bibliografia:
- F. Berdan, The Aztecs of Central Mexico. An Imperial Society, Wadsworth 2005.
- B. Diaz del Castillo, The Conquest of New Spain, tłum. J. M. Cohen, Harmondsworth 1963.
- J. Olko, Meksyk przed konkwistą, Warszawa 2010.
- J. Olko, Mitologie świata. Aztekowie, Warszawa 2007.
- R. Tomicki, Drogi w zaświaty. Materiały do eschatologii Azteków [w:] Polska sztuka ludowa – Konteksty, 1986, t. 40, z. 1-2.
Autor: Michał Piorun
Redakcja: Krzysztof Chaba; Fotoedycja: Rafał Kuzak
http://ciekawostkihistoryczne.pl/2014/09/14/wyrwane-serca-zjedzone-nogi-czy-aztekowie-naprawde-byli-sadystycznymi-barbarzyncami/3/
Komentarze z naszego profilu na Fb http://www.facebook.com/ciekawostkihistoryczne:
Mariusz K.: te bajdy pisał kosciol katolicki aby zdemionizowac ludy ameryki poludnuiowej i srodkowej ..podobnie pisano o Slowianach ze bylismy dzikusami zyjacymi w ziemiankach itd itp ..a wiec nalezy brac te wiadomosci o okrucienstwach aztecow majow z odrobina podejrzliwosci bo wszystko to bylo opisywane przez morderczy kosciol katolicki !
Jacek W.: A rysunki przedstawiające takie obrzędy to też dzieło misjonarzy?Proszę pana…
Piotr M.: Czy Pana, Panie Mariuszu morderczy koledzy-katolicy zakopywali w piaskownicy po szyję w dzieciństwie, bo jako jedyny z klasy nie chodził Pan na religię ?
Piotr M.: Ach nie … już widzę, to coś poważniejszego … prześladowali Pana bo wszędzie rysował pan te wiatraczki z połamanymi końcówkami …
Jadwiga G.: Ciekawy artykuł! 🙂
Andrzej D.: apocalypto? 🙂
Paweł P.: Nie tylko „biedne” chrześcijaństwo i starożytni ludzie traktowali serce jako miejsce odpowiedzialne za uczucia-emocje, ból (niefizyczny) etc. Przez całe wieki ta uważano i dalej się tak uważa: w sensie metaforycznym, ale też i dosłownym. To serce mocno reaguje na wszelkie zmiany emocji, przypływy i odpływy uczuć. I co w tym złego, skoro nawet pęknąć dosłownie ten organ może? A jeśli ktoś usilnie stara się zastąpić sercem mózg to… jego problem. Ale może to zrobić też z nerkami, które u niektórych ludów pełnią podobną funkcję, co serce w naszej „poetyce”
Vlad Palownik: Od starożytności po dziś przez głupi wymysł psychopatycznych bogów ludzie cierpieli.
Piotr J.: Odezwał się ten co uwielbiał ludzi nabijać na pal.
Vlad Palownik: Cicho tam 😀
Bernadeta Ż.: mrożący krew w żyłach rytuał
Emek O.: Nie, to tylko typowe wiejskie głupole
Łukasz M.: Co kraj to obyczaj
Pawel H.: a mowia ze katolicy to ciemna masa…. : )
Andrzej K. Naprawdę byli sadystycznymi barbarzyńcami a ten tekst to potwierdza.
Joanna F.-M.:
A czy naprawdę czymś innym niż mordami w zgodzie z rytualem i obrządkiem nie były te konkwiskadorskie czysto chrześcijańskie podboje?
Michał Z.:
No właśnie nie. Konkwistadorzy pojechali tam w pierwszej kolejności po złoto. Wymianę religii na taką, która nie zakłada ofiar z ludzi przeprowadzono zupełnie przy okazji, bo komuś pewnie nie podobała się ciemnota i prymityw. Teraz pewnie dalej by ich chroniono jak jakiś chory skansen.
Jan G.:
Oczywiscie, ze chodzilo o zloto. A konkwistadorow przerazila ilosc krwi lejacej sie ze schodow piramid. Bylo jej po kostki w dni swiateczne. Inkwizycja przy tym to pikus
Barteg B.:
Inkwizycja to może i pikuś ale konkwista czy inne ewenementy a’la noc św. Bartłomieja już nie. I nie zapominajmy kto tych Azteków wybił podobnie jak pozostałe ludy.
Zresztą opisy konkwistadorów są mało wiarygodne bo szukali usprawiedliwienia dla swoich czynów. Na Antylach, gdzie napotkali pokojowych Taino i Ciboney zrobili dokładnie to samo, więc nie przesadzajmy z tą „chrześcijańską etyką” bo coś takiego wtedy nie istniało. Nie wiem czy teraz istnieje.
Piotr Ł.:
Wybily ich choroby przyniesione z Europy
Marcin L.:
No i porównywać „””cywilizację””” (zauważ potrójny cudzysłów) Azteków, gdzie składano ofiary z ludzi by udobruchać bogów do Europy gdzie panowała już etyka chrześcijańska jest k**wieniem historii ostrym.
Sebastian J.:
Zawsze mnie dziwiło, jakim cudem Aztekowie padli obalenii przez grupę kilkuset, w większości, awanturników. Mało kto wspomina, że podbite przez Azteków plemiona miały dość opresji i wsparły konkwistadorów.
Wojciech K.:
„do Europy gdzie panowała już etyka chrześcijańska” ze swoją świętą inkwizycją
Michał Z.:
Chyba nie wiesz czym była Inkwizycja i czym się w rzeczywistości zajmowała. Mylisz hiszpańską bezpiekę i niemieckich łowców czarownic (gł. protestantów) z Inkwizycją Papieską (było z reszta całkiem sporo różnych inkwizycji) – niemniej inkwizytorami byli zawsze wykształceni ludzie, pełniący również wysokie urzędy i do nich należało przede wszystkim nie palenie ludzi na stosie, tylko wyszukiwanie i prostowanie wypaczeń w interpretacji tekstów religijnych, nawracanie heretyków itd. Ponadto warunki panujące w więzieniach inkwizycyjnych były lepsze od tych w państwowych, stąd też wiele osób wolało przyznać się do herezji, właśnie po to, żeby przejęła ich inkwizycja. Ponadto, inkwizycji zawdzięczamy np. umorzenie śledztwa z tytułu choroby psychicznej. Bo to była bardzo światła i postępowa organizacja w rzeczywistości.
Co do narzędzi tortur, to najwięcej wymyślnych wciąż pochodzi chyba z Azji i Europy – czyli tam, gdzie był największy postęp techniczny pozwalający na ich konstruowanie. Indianie nie potrafili ich wykonywać, bo nie znali się na obróbce żelaza.
A to co robili Europejczycy w Ameryce było może niehumanitarne, bo Indianie postrzegani byli jako zwierzęta – do tego leniwe i głupie. Dlatego zaczęto zwozić czarnych. No, a poza tym zaprowadzenie cywilizacji odbywało się często za sprawą wojskowych, stosujących być może bezkompromisowe, ale skuteczne metody. Bulwersowanie się o brutalność działań miało miejsce dopiero od czasów Wietnamu, kiedy za sprawą pożytecznych idiotów i mass mediów zostawiono cały kraj na pastwę lewackiej, czerwonej zarazy.
Dorota C.:
Indianie wcale nie byli leniwi jednak w efekcie szoku kulturowego jakim bylo przybycie bialych bardzo duzo z nich wymarlo I stad koniecznosc sprowadzenia Afrykanow. Kosciol katolicki natomiast bronil Indian nawet oglosil ze posiadaja oni dusze co dzis moze wydawac sie szokujace ale bylo wyrazem swiatlego myslenia w XVI wieku. A poza tym to z reszta komentarza jak najbardziej sie zgadzam.
Marcin L.:
Inkwizycja wcale nie wprowadziła nowości prawnej jaką była apelacja od wyroku i obrońca z urzędu oraz ława przysięgłych. Taka straszna, zła i okrutna. I wcale w 99% przypadków nie skazywała na kary pokutne, a potem w razie czego przekazywała władzy świeckiej. I wcale pospolici kryminaliści w XVI wieku w Hiszpanii nie zabiegali, aby być sądzonymi przez inkwizycje królewską, tylko przez trybunały ziemskie. Wcale tak nie było, jak mówią publikacje historyczne – one kłamią. Henry Kamen też kłamie. Widziałem przecież na filmie jaka straszna to była organizacja. Tak było na filmie i w XIX wiecznej protestanckiej literaturze pięknej.
Sebastian J.:
A masowe krwawe ofiary – nie sądzę aby odgrywała tu role tylko religia, chodziło o zastraszenie podbitych ludów, o demonstracje siły.
Sebastian J.:
PS: A czy te krwawe rytuały nie dostarczały rozrywki gawiedzi, tego raczej nie wiemy – nie słyszałem o źródłach obalających taką możliwość. Znając ułomność ludzkiej natury skłaniam się do tego, iż przywykli do okrucieństwa Aztekowie także mogli traktować ofiarne ceremonie jak krwawe igrzyska.
Bartosz M.:
Konkwistadorzy na poczatku byli pokojowo nastawieni nawet Montezuma ich wpuscil do Tenochtitlan, ale gdy potem zobaczyli co sie tam wyprawia ze z sasiadujacych plemion przywozili po 30 osob i skladali w ofierze no to nie ma im sie co dziwic, zanim to wszystko nastapilo to Aztekowie dawali europejczykom zloto prawie za bezcen bo oni mieli zlota pelno i bylo dla nich malo wartosciowe. Slabsze plemiona bardzo chetnie sie nawracaly i pomagaly wyprawie Corteza bo mialy dosyc wysokich danin i lapanek ich braci na ofiary ze strony krolestwa Montezumy II.
Z reszta pomniki Corteza stawiane przez mieszkancow Meksyku o czyms swiadcza, dla nich byl to wyzwoliciel spod krwiozerczych wierzen i ktos kto przywiozl ze soba nowe przydatne wynalazki starszej i bogatszej cywilizacji jaka byla europejska.
Marcin L.:
„I nie zapominajmy kto tych Azteków wybił podobnie jak pozostałe ludy. ”
No akurat pozostałe ludy to Aztekowie podbili i albo wybili albo nałożyli ogromne daniny.
Ebun L.:
Ciekawa jestem jakie były tego początki skąd taki pomysł (składanie ofiar jest dośc uniwersalne) ale tutaj ta skala to była dośc imponująca ….szkoda że nikt nie wpadł na robienie czekolady cywilizacja mogłaby iść w zupełnie innym kierunku. chociaż i tak ich wykasowali a szkoda bo się zrobiło monotonnie z językami w ameryce
Tomasz S.:
Zjadani ciał złożonych w ofierze mogło mieć związek też z brakiem biaka zwierzęcego w pokarmię.
Justina S.:
Jak dla mnie, kiedy chodziłam na przedmiot historia Ameryki łacińskiej, największe wrażenie zrobił rysunek z tamtych czasów, który przedstawial drzewo, na którym rosły piersi. Zmieniłam kierunek.
Bartosz M.:
Aztekowie slyneli tez z tego ze przed zlozeniem ofiary gwalcili ja, takie przypadki nawet oni chyba udokumentowali na scianach swoich swiatyn wiec bardzo mozliwe ze bylo tez jak pan mowi, bo gwalt raczej mial charakter pokazania dominacji, a nie kaprysu akolitow tych wierzen.
Sebastian J.:
Przydała by się jakaś literatura, w której bez zafałszowania pisze się o tego typu postępowaniu Azteków, wolna od poprawności politycznej, po prostu rzetelna. Jeśli zna Pan takową proszę podać. Na rynku, szczególnie polskim, trochę jest pozycji o ich rytuałach i mitach ale nie o praktyce życia społecznego.
